Tot wanneer mag men verkiezingscampagne voeren?

Tussen 22 uur en 7 uur is het verboden verkiezingsaffiches aan te brengen.

Op de dag van de verkiezingen geldt dat verbod ook tussen 7 uur en 15 uur.

Daarnaast is het verboden tussen 22 uur en 7 uur gemotoriseerde optochten te organiseren met het oog op publiciteit in het kader van de verkiezingen. Op de dag van de verkiezingen geldt dat verbod ook tussen 7 uur en 15 uur.

Voor het overige zijn er geen bepalingen die het voeren van campagne beperken in tijd.

Het is echter wel aanbevolen om hierover het gemeentelijk reglement te raadplegen. Gemeenten kunnen met een politieverordening namelijk het plaatsen van verkiezingsborden op privaat domein, alsook het voeren van een verkiezingscampagne rond het stembureau, beperken.

Voorts kan de voorzitter op de verkiezingsdag de nodige maatregelen nemen voor de handhaving van de orde en rust in het stemlokaal en de omgeving ervan. Wie op de dag van de stemming wanorde veroorzaakt, hetzij door een herkenningsteken te aanvaarden, te dragen of te vertonen, hetzij op een andere wijze, wordt gestraft met geldboete van vijftig euro tot vijfhonderd euro.

Verwante regelgeving: Artikel 2, 3 en 4 van het besluit van de Vlaamse Regering houdende de algemene regels voor het aanbrengen van verkiezingsaffiches en het organiseren van gemotoriseerde optochten; Artikel 132 en 194 van het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet

Welke vormen van campagnevoering zijn toegelaten in de omgeving van het stemlokaal?

Politieke partijen, lijsten en kandidaten, alsook derden die propaganda voor hen willen maken, mogen tijdens de sperperiode (dus ook op de verkiezingsdag): 1° geen geschenken of gadgets verkopen of verspreiden; 2° geen commerciële telefooncampagnes voeren; 3° geen gebruik maken van commerciële reclameborden of affiches; 4° geen gebruik maken van niet-commerciële reclameborden of affiches die groter zijn dan 4 m²; 5° geen gebruik maken van commerciële reclamespots op radio, televisie en in bioscopen.

Andere propagandamiddelen, zoals bijvoorbeeld het verspreiden van drukwerk of mond-aan-mond-reclame, zijn in principe toegelaten. De Raad van State (12e k nr. 93.988, 15 maart 2001) oordeelde echter dat, “in zoverre de gang als wachtlokaal dient, de aanwezigheid van kandidaten is toegestaan indien zij geen druk uitoefenen op kiezers”. Met oog op het ordelijk verloop van de stemming, is het af te raden om verkiezingscampagne te voeren in een wachtruimte, ook al gaat het om mond-aan-mond-reclame.

Voorts kan de voorzitter de nodige maatregelen nemen voor de handhaving van de orde en rust in het stemlokaal en in de omgeving ervan. Artikel 245 van het LPKD bepaalt dat hij die op de dag van de stemming wanorde veroorzaakt, hetzij door een herkenningsteken te aanvaarden, te dragen of te vertonen, hetzij op een andere wijze, wordt gestraft met geldboete van vijftig euro tot vijfhonderd euro.

Tenslotte is het aanbevolen om hieromtrent het gemeentelijk reglement te raadplegen. Gemeenten kunnen met een politieverordening namelijk het plaatsen van verkiezingsborden op privaat domein, alsook het voeren van een verkiezingscampagne rond het stembureau, beperken. Zo zou bijvoorbeeld een perimeter kunnen worden ingesteld voor (wagens met) verkiezingsaffiches. Er zijn in dit verband geen hogere bepalingen.

Verwante regelgeving: Artikel 132 en 194 van het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet

Mogen wagens met verkiezingspubliciteit in de omgeving van het stemlokaal worden geplaatst?

Het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet (LPKD) verbiedt dit niet. Het komt de gemeente toe om desgewenst de campagnevoering of het langdurig parkeren te beperken d.m.v. een gemeentelijk reglement. Eventueel zou de gemeente ook een perimeter kunnen instellen voor wagens met verkiezingsaffiches. Het is dus aanbevolen om hierover het gemeentelijk reglement te raadplegen.

We willen er wel op wijzen dat geen gebruik mag worden gemaakt van commerciële reclameborden of affiches, noch van niet-commerciële reclameborden of affiches die groter zijn dan 4m². Commerciële reclameborden zijn reclameborden die gewoonlijk voor commerciële doeleinden worden verhuurd tegen betaling.

Verwante regelgeving: Artikel 194 Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet

Zijn er speciale vereisten waaraan aanhangwagens met verkiezingspubliciteit moeten voldoen?

Er mag geen gebruik worden gemaakt van commerciële reclameborden of affiches, noch van niet-commerciële reclameborden of affiches die groter zijn dan 4m². Commerciële reclameborden zijn reclameborden die gewoonlijk voor commerciële doeleinden worden verhuurd tegen betaling. Het gebruik van affiches op reclameborden die gewoonlijk voor commerciële doeleinden worden verhuurd is verboden.

Wat betreft niet-commerciële reclameborden en affiches, mogen zowel het reclamebord als de affiche niet groter zijn dan 4m². Het begrip “bord” moet in zijn gebruikelijke betekenis begrepen worden. Een bord is een drager die ook zonder opschrift of affiche als een bord wordt erkend. Andere informatiedragers dan borden, zoals muren, poorten, ramen, vrachtwagens, bussen, reclame achter een vliegtuig… mogen wel groter zijn dan 4m², maar de affiche zelf niet.

Bijgevolg is het van belang of er sprake is van een aanhangwagen in de gebruikelijke zin van het woord, dan wel van een mobiel reclamebord. Indien de aanhangwagen als een mobiel reclamebord moet worden beschouwd (en niet commercieel is van aard) mag het bord niet groter zijn dan 4m². Betreft het echter een aanhangwagen in de gebruikelijk zin van het woord, dan mag de aanhangwagen zelf groter zijn dan 4m², maar de affiche niet.

Verwante regelgeving: Art. 194 Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet