Voor welke verkiezingen kunnen de niet-Belgische burgers van buiten de Europese Unie stemmen?

De niet-Belgische burgers van buiten de Europese Unie kunnen enkel stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen en de stadsdistrictsraadsverkiezingen. Deze laatste verkiezingen worden enkel in Antwerpen gehouden.

Zij kunnen  niet stemmen voor de provincieraadsverkiezingen en ook niet voor de rechtstreekse OCMW-raadsverkiezingen. Deze laatste verkiezingen vinden enkel plaats in Voeren en de zes faciliteitengemeenten rond Brussel.

Kunnen de niet-Belgische burgers van buiten de Europese Unie kandidaat zijn voor de gemeenteraadsverkiezingen en de stadsdistrictsraadsverkiezingen?

Neen.

Welke voorwaarden moeten de niet-Belgische burgers van buiten de Europese Unie vervullen om te mogen stemmen?

Om te mogen stemmen moet de niet-Belgische burger van buiten de Europese Unie:

• op het ogenblik van de indiening van de aanvraag vijf jaar ononderbroken hoofdverblijfplaats in België gedekt door een wettelijk verblijf kunnen laten gelden;
• op 1 augustus 2018 in de bevolkingsregisters van de gemeente ingeschreven zijn;
• op de dag van de verkiezing de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt;
• op de dag van de verkiezing niet uitgesloten of geschorst zijn van het stemrecht.

De voorwaarde "ingeschreven in het bevolkingsregister" moet geïnterpreteerd worden als ofwel ingeschreven in het bevolkingsregister in strikte zin (BR) of ingeschreven in het vreemdelingenregister (VR).

Personen die ingeschreven zijn in het wachtregister (WR) kunnen niet stemmen voor de gemeenteraads- of stadsdistrictraadsverkiezingen.

Wanneer heeft iemand vijf jaar ononderbroken een hoofdverblijfplaats in België?

De minister van Binnenlandse Zaken heeft op 4 september 2017 in een omzendbrief aan de gemeenten over de inschrijving van niet-Belgische burgers op de kiezerslijsten meer informatie gegeven.

Wat is de procedure die de niet-Belgische burgers van buiten de Europese Unie moeten ondernemen om te mogen stemmen?

De niet-Belgische burger van buiten de Europese Unie moet vóór 1 augustus 2018 een schriftelijke aanvraag indienen bij zijn gemeente, de gemeente waar hij  zijn hoofdverblijfplaats heeft.

De aanvraag bevat:

• zijn nationaliteit;
• het adres van zijn hoofdverblijfplaats;
• een verklaring waarin hij zich ertoe verbindt de Grondwet, de wetten van het Belgische volk en het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden na te leven.

Het college van burgemeester en schepenen controleert of de betrokkene de kiesbevoegdheidsvoorwaarden vervult en indien dit het geval is, geeft het college bij ter post aangetekende brief aan de betrokkene kennis van zijn beslissing om hem in te schrijven op de kiezerslijst.

Wanneer de aanvrager één of andere kiesbevoegdheidsvoorwaarde niet vervult, geeft het college van burgemeester en schepenen van de gemeente van zijn verblijfplaats hem bij ter post aangetekende brief kennis van zijn gemotiveerde beslissing om zijn inschrijving op de kiezerslijst te weigeren.

De aanvrager kan binnen de tien dagen na deze kennisgeving zijn eventuele bezwaren per aangetekende brief meedelen aan het college van burgemeester en schepenen. Het college doet binnen de acht dagen na ontvangst van het bezwaarschrift uitspraak, en zijn beslissing wordt onmiddellijk per aangetekende brief betekend aan de betrokkene.

Als het college van burgemeester en schepenen bij zijn beslissing van weigering blijft, kan de aanvrager binnen de acht dagen na deze kennisgeving tegen deze beslissing een beroep aantekenen bij het Hof van Beroep.

De beslissing van het Hof van Beroep wordt aan het gemeentebestuur toegezonden.

Hoelang blijft de erkenning als kiezer geldig?

De erkenning in de hoedanigheid van kiezer blijft geldig zolang de betrokkene blijft voldoen aan de kiesbevoegdheidsvoorwaarden of zolang hij niet afgezien heeft van zijn hoedanigheid van kiezer, ongeacht de gemeente waar hij zijn verblijfplaats in België heeft gevestigd. 

Een niet-Belg die af wil zien van zijn hoedanigheid van kiezer (en dus niet langer deel wil nemen aan de verkiezingen) moet hiervan schriftelijk afstand doen bij de gemeente. 

De stemming is verplicht

Eenmaal de niet-Belgische burger van buiten de Europese Unie erkend is als kiezer, moet hij stemmen, d.w.z. de stemming is verplicht voor hem.

Modellen van aanvraag tot kiezer, erkenning of weigering van deze hoedanigheid

De modellen van aanvraag om zich als kiezer te laten registreren, alsook de modellen van erkenning of weigering van deze aanvraag door het college van burgemeester en schepenen, zijn vastgesteld door de Federale Overheid.

U vindt hieronder of op de website van de Federale Overheid.

U kan ze ook bekomen bij de gemeentebesturen.

Kunnen de niet-Belgische burgers van buiten de EU kandidaat zijn voor een verkiezing?

Nee. 

Ze kunnen voor geen enkele verkiezing (gemeenteraad, stadsdistrictsraad, provincieraad...) kandidaat zijn.