Gegevensverwerking in het kader van de verkiezingen: kiezers
De gegevensverwerking
In het kader van het algemeen belang, meer bepaald met het oog op de ordelijke organisatie van de verkiezingen, worden uw persoonsgegevens als kiezer op verschillende wijzen verwerkt.
Kiezerslijst
De belangrijkste verwerking gebeurt bij de opmaak van de kiezerslijsten. Deze opmaak wordt decretaal verplicht door artikel 16 en volgende van het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet van 8 juli 2011 (LPKD). Kiezerslijsten zijn lijsten van burgers die aan de voorwaarden voldoen om deel te nemen aan de gemeenteraads-, stadsdistrictsraads- of provincieraadsverkiezingen. Op basis van artikel 16, §4 LPKD worden uw naam, geboortedatum, geslacht, hoofdverblijfplaats en rijksregisternummer in deze lijsten opgenomen. Voor kiezers die onderdaan zijn van de andere lidstaten van de Europese Unie, wordt ook de nationaliteit vermeld. Al deze gegevens worden door de federale overheid ter beschikking gesteld van de gemeenten. Deze laatsten delen de kiezers in in stemafdelingen en roepen hen op voor de stemming. Overeenkomstig artikel 21 LPKD worden de kiezerslijsten ook opgestuurd naar de provinciegouverneur. De provinciegouverneur treedt hier op als commissaris van de Vlaamse Regering. In de praktijk ontvangt het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB) dat de provinciegouverneur in deze taken ondersteunt, uw persoonsgegevens op de kiezerslijsten.
Ondertekening kandidatenlijst
Kiezers die een lijst van een politieke partij voordragen, verstrekken hierbij ook persoonsgegevens. Meer bepaald vullen zij hun naam, rijksregisternummer, nationaliteit en adres in op de voordrachtsakte van de kandidaten die zij vervolgens ondertekenen. Deze gegevens moeten vermeld worden op basis van artikel 71, derde lid LPKD. Deze voordrachtsakten worden bezorgd aan de voorzitter van het gemeentelijk hoofdbureau, van het stadsdistrictshoofdbureau of van het provinciedistrictshoofdbureau (artikel 68, 83 en 84 LPKD) en tijdens het onderzoek van de kandidatenlijsten nemen alle leden van het hoofdbureau kennis van deze akten (artikel 85-100 LPKD). De gegevens op de voordrachtsakten worden ingevoerd in de computertoepassing van ABB, dat verantwoordelijk is voor de verdere gegevensverwerking. De persoonsgegevens van de kiezers op de voordrachtsakten worden bewaard tot zes jaar na de geldigverklaring van de verkiezingen. Nadien kunnen ze door ABB geaggregeerd en geanonimiseerd worden gebruikt voor statistische doeleinden.
Volmacht
Wanneer een kiezer met een volmacht wenst te stemmen, moeten de volmachtgever en volmachtkrijger een aantal persoonsgegevens verstrekken zodat geldig via volmacht gestemd kan worden. De volmachtkrijger, dit is de persoon die de volmacht ontvangt en dus in opdracht van de volmachtgever zal gaan stemmen, moet zijn naam, adres en geboortedatum invullen op het volmachtformulier. De volmachtgever, dit is de persoon die om bepaalde redenen verhinderd is om te gaan stemmen, moet eveneens zijn naam, adres en geboortedatum invullen. Bovendien zal de volmachtgever door middel van een attest moeten aantonen waarom hij zich in de onmogelijkheid bevindt om zich naar het stembureau te begeven. Dit kan onder meer door een medisch attest, een attest van uw werkgever, van uw religieuze overheid, van de directie van de strafinrichting of van de onderwijsinrichting. Het attest van uitoefening van het beroep van schipper, marktkramer of kermisreiziger en het attest waaruit blijkt dat u om privéredenen in het buitenland verblijft, worden afgegeven door uw burgemeester. Deze komt enkel tussen om het desbetreffende attest te ondertekenen en verwerkt deze gegevens op geen enkele andere manier.
Al deze attesten bevatten persoonsgegevens. Het volmachtformulier en deze attesten worden eerst bezorgd aan de voorzitter van het stembureau (artikel 138 LPKD) en via de voorzitter van het telbureau (artikel 145 LPDK, alleen bij stemming op papier) en de voorzitter van het gemeentelijk hoofdbureau of van het stadsdistrictshoofdbureau (art. 158 LPDK), belanden deze gegevens bij de provinciegouverneur (artikel 172 LPKD) die deze in opdracht van de Vlaamse Overheid bewaart. De volmachtformulieren en attesten worden gedurende zes maanden na de geldigverklaring van de verkiezingen bewaard en worden daarna zo snel mogelijk vernietigd. Meer informatie omtrent het stemmen met een volmacht vindt u op vlaanderenkiest.be.
Specifieke situaties in het stembureau
Verder zijn er een aantal specifieke situaties waarin de persoonsgegevens van kiezers verwerkt worden door de voorzitter en/of de leden van het stembureau. Deze gevallen zijn onder meer de volgende:
- Kiezers met een lichamelijke beperking – Wanneer een kiezer wegens een lichamelijke beperking niet in staat is om zich alleen naar het stemhokje te begeven of zelf zijn stem uit te brengen, mag hij zich door iemand laten geleiden of bijstaan. De naam van beide personen zal dan in het procesverbaal van de stemming vermeld worden (artikel 138, §2 LPKD). Dit proces-verbaal wordt door de voorzitter van het stembureau overhandigd aan de voorzitter van het telbureau (art. 145, eerste lid, 1° LPKD, alleen bij stemming op papier). Vervolgens worden deze overhandigd aan de voorzitter van het gemeentelijk hoofdbureau of van het stadsdistrictshoofdbureau (art. 158 LPDK) en belanden deze gegevens uiteindelijk bij de provinciegouverneur (artikel 172 LPKD) die deze in opdracht van de Vlaamse overheid bewaart. Deze gegevens en documenten worden gedurende zes maanden na de geldigverklaring van de verkiezingen bewaard en worden daarna zo snel mogelijk vernietigd.
- Kiezers die niet vermeld zijn op de aanstiplijst van het stembureau – De aanstiplijst wordt opgesteld op basis van de kiezerslijst, maar bevat enkel de gegevens van de burgers die bij het desbetreffende stembureau moeten stemmen. Wanneer een kiezer niet op de aanstiplijst vermeld staat, mag hij toch zijn stem uitbrengen indien hij de vereiste documenten kan voorleggen (artikel 137, §3 LPKD). Indien de stemming op papier verloopt, overhandigt de voorzitter van het stembureau deze documenten en de persoonsgegevens van deze kiezer aan de voorzitter van het telbureau (artikel 145 LPKD). Vervolgens worden deze overgedragen aan de voorzitter van het gemeentelijk hoofdbureau of van het stadsdistrictshoofdbureau (art. 158 LPDK). Bij een digitale stemming worden de documenten door de voorzitter van het stembureau rechtstreeks aan de voorzitter van het van het gemeentelijk hoofdbureau of van het stadsdistrictshoofdbureau bezorgd (art. 158 LPDK). Vervolgens worden de gegevens aan de provinciegouverneur bezorgd (artikel 172 LPKD) die deze in opdracht van de Vlaamse overheid bewaart. Deze gegevens en documenten worden gedurende zes maanden na de geldigverklaring van de verkiezingen bewaard en worden daarna zo snel mogelijk vernietigd.
- Kiezers die niet zijn opgedaagd voor de stemming – De voorzitter van het stembureau maakt een lijst op van alle kiezers die niet zijn opgedaagd voor de stemming. De naam, het adres en eventuele opmerkingen worden hierbij opgenomen. De lijst wordt ondertekend door alle leden van het stembureau (artikel 143, eerste lid, 1° LPKD) en wordt vervolgens aan de vrederechter van het gerechtelijk kanton bezorgd (artikel 147, 1° LPKD). De vrederechter zal beoordelen of er gegronde redenen bestonden voor de kiezer om niet op te dagen. Indien dit niet het geval is zal de kiezer opgeroepen worden voor de politierechtbank (artikelen 249 t.e.m. 254 LPKD).
- Kiezers die de rust in het stemlokaal verstoren – De voorzitter van het stembureau heeft de bevoegdheid om kiezers die de rust in het stemlokaal verstoren, te laten verwijderen (artikel 132 LPKD). De voorzitter van het stembureau maakt een lijst op van deze personen (artikel 143, eerste lid, 4° LPKD). Deze lijst wordt aan de vrederechter van het gerechtelijk kanton bezorgd (artikel 147, 4°), die kan beslissen over een eventuele gerechtelijke vervolging (artikel 245 LPKD).
Uw rechten
Als kiezer heeft u het recht op inzage in uw persoonsgegevens en om correctie of verwijdering van uw persoonsgegevens te verzoeken. Voorts heeft u het recht om tegen deze verwerking bezwaar te maken. Tot slot heeft u ook het recht om te vragen dat de verwerking van uw gegevens wordt beperkt gedurende de periode dat één van de voorgaande verzoeken wordt beoordeeld. Daarnaast heeft u het recht klacht in te dienen bij de Gegevensbeschermingsautoriteit (Drukpersstraat 35, 1000 Brussel – 02/274 48 00 – contact@apd-gba.be).
De verwerking van uw persoonsgegevens in het kader van de verkiezingen gebeurt door verschillende personen en instanties. Indien de gegevensverwerking gebeurt door de Vlaamse overheid, kan u uw verzoek om één of meer van bovenvermelde rechten uit te oefenen, richten tot de functionaris voor gegevensbescherming van het Agentschap Binnenlands Bestuur (Havenlaan 88, bus 70, 1000 Brussel – 02/553 28 28 – ABB.veiligheid@kb.vlaanderen.be). Gebeurt de verwerking door een andere entiteit, dan zullen wij u zoveel als mogelijk doorverwijzen naar de juiste contactpersoon. Voor meer informatie omtrent de gegevensverwerking door de Vlaamse overheid in het kader van de lokale verkiezingen kan u ook steeds contact opnemen met het Agentschap Binnenlands Bestuur (Havenlaan 88, bus 70, 1000 Brussel – 02/553 28 28 – info@vlaanderenkiest.be) of met de functionaris voor gegevensbescherming (Havenlaan 88, bus 70, 1000 Brussel – 02/553 28 28 – ABB.veiligheid@kb.vlaanderen.be).
Voorgaande toelichting omtrent uw rechten in het kader van de Algemene Verordening Gegevensbescherming doet geen afbreuk aan andere rechten die het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet of andere regelgeving aan de kiezer toekent.
* LPKD = Het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet. Dit decreet is de basistekst voor de organisatie van de verkiezingen.